تحقیقات قرآنی

بر اساس اصول خلاقانه و تفکر ابداعی

تحقیقات قرآنی

بر اساس اصول خلاقانه و تفکر ابداعی

۳۲- تغییر رنگ

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِیبُ سُودٌ (فاطر:۲۷) 

آیا ندیده‏اى که خدا از آسمان، آبى فرود آورد و به [وسیله‏] آن میوه‏هایى که رنگهاى آنها گوناگون است بیرون آوردیم؟ و از برخى کوه‏ها، راهها [و رگه‏ها] ى سپید و گلگون به رنگهاى مختلف و سیاه پر رنگ [آفریدیم‏].

 
وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ کَذَلِکَ إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ (فاطر:۲۸) 
 
و از مردمان و جانوران و دامها که رنگهایشان همان گونه مختلف است [پدید آوردیم‏]. از بندگان خدا تنها دانایانند که از او مى‏ترسند. آرى، خدا ارجمندِ آمرزنده است.

۳۹ - محیط خنثی و بی اثر

قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِینَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِی سُنبُلِهِ إِلاَّ قَلِیلاً مِّمَّا تَأْکُلُونَ  (یوسف:۴۷) 

گفت: هفت سال با جدّیت و به طور متوالى مى‏کارید، پس هر چه درو کردید آن را در خوشه‏اش نگاه دارید، جز اندکى را که مى‏خورید. 

 ثُمَّ یَأْتِی مِن بَعْدِ ذَلِکَ سَبْعٌ شِدَادٌ یَأْکُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ إِلاَّ قَلِیلاً مِّمَّا تُحْصِنُونَ (یوسف:۴۸) 

آن‏گاه پس از آن، هفت سال قحطى مى‏آید که آنچه از پیش براى آن سال‏ها کنار گذاشته‏اید مى‏خورند جز اندکى از آنچه ذخیره مى‏کنید. ‏

ثُمَّ یَأْتِی مِن بَعْدِ ذَلِکَ عَامٌ فِیهِ یُغَاثُ النَّاسُ وَفِیهِ یَعْصِرُونَ (یوسف:۴۹)

سر انجام پس از آن، سالى فرا مى‏رسد که باران فراوان نصیب مردم مى‏شود و در آن سال [بر اثر فراوانى، از میوه‏ها] عصاره مى‏گیرند.

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ  (الاعراف: ۲۰۴)

و چون قرآن خوانده شود، به آن گوش [جان‏] بسپارید و خاموش باشید تا مشمول رحمت شوید

داستان اصحاب کهف که در غار ۳۰۰ سال بصورت روزه گرفتن در خواب بودند و...:

وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ

بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا (الکهف: ۱۸)

و آنان را بیدار مى‏پنداشتى، در حالى که خفته بودند. و آنها را به پهلوى راست و چپ مى‏گرداندیم،و سگشان بر آستانه غار دو دست خود را گشاده بود. اگر بر آنها مشرف مى‏شدى، [و از نزدیک مى‏دیدى‏]، بى‏تردید به آنها پشت کرده مى‏گریختى و وجودت از بیمشان آکنده مى شد.

به یاد آوریم آیاتی از قرآن کریم را که پیامبر را به تهجد و بیداری در شب فرا می خواند.

یا ایها المزمل ، قم اللیل الا قلیلا نصفه اوانقص منه قلیلا ( قرآن کریم مزمل آیات 1 الی 3)

ای رسولی که در جامه خفته ایی، هان شب را به نماز وطاعت خدا ر خیز مگرکمی، که نصف یا چیزی کمتراز نصف باشد (به استراحت بپرداز)"

این چه شگفتی است دربیداری شب که خداوند  حیببش را با دستور موکد ومستقیم بدان رهنمون می سازد؟

 إِذْ یُغَشِّیکُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَیُنَزِّلُ عَلَیْکُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّیُطَهِّرَکُم بِهِ وَیُذْهِبَ عَنکُمْ رِجْزَ الشَّیْطَانِ وَلِیَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِکُمْ وَیُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ  (الانفال:۱۱ )

[به یاد آورید] هنگامى را که [خدا] خوابِ سبک آرامش‏بخشى که از جانب او بود بر شما مسلّط ساخت، و از آسمان بارانى بر شما فرو ریزانید تا شما را با آن پاک گرداند، و وسوسه شیطان را از شما بزداید و دلهایتان را محکم سازد و گامهایتان را بدان استوار دارد.

بزداید و دلهایتان را محکم سازد و گامهایتان را بدان استوار دارد.

۲۳- بازخورد

 برای بازگشت به خویشتن:

خداوند متعال باب توبه و آمرزش خود را بر روى بندگان خود گشوده و فرموده است:  

قل یا عبادى الذین اسرفوا على انفسهم لا تقنطوا من رحمه الله ان الله یغفر الذنوب جمیعا.... [زمر: ۵۳]  

«بگو اى بندگان من که با ارتکاب گناهان بر خود زیاده روى نمودید از رحمت خداوند نومید نباشید؛ زیرا خداوند متعال جمیع گناهان را مى‏آمرزد». 

-------  

پیامبر صلی علیه و آله و سلم:

لا یشکر الله من لا یشکر الناس

کسی که از مردم سپاسگذاری نکند از خدا هم سپاسگذاری نمی کند.

                                            ( کتاب من لا یحضره الفقیه ج ۴ ص ۳۸۰) 

و در روایت است که: «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» هر کس در مقابل احسان و نیکی بندگان خداوند شکرگزاری نکند خدا را شکر نگفته است. بنابراین اگر در جامعه روحیه تشکر و قدردانی از انسانهای خیّر، مبتکر و خلّاق از بین برود، گرایش به فعالیت‏های مثبت و سازنده کمرنگ شده و دلسردی و خمودگی جای آن را خواهد گرفت.

  شکر از نعمات الهی:

 

وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ [ابراهیم: ۷]  

 و (به خاطر آرید) زمانى که پروردگارتان اعلام کرد که اگر شکر گزارید حتما بر (نعمت‏هاى) شما مى‏افزایم، و اگر کافر شدید یا ناسپاسى کردید البته عذاب من بسیار سخت است.  

 

---------- 

 

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَـکِن کَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ (الاعراف: ۹۶) 

اگر اهل شهرها و روستاها ایمان مى‏آوردند و پروا پیشه مى‏کردند مسلّما (درهاى) برکت‏هایى از آسمان و زمین را بر روى آنها مى‏گشودیم، و لکن (آیات ما را) تکذیب کردند، پس آنها را به سزاى آنچه کسب مى‏کردند دچار ساختیم 

----------- 

 

قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ  (الانعام :۱۱) 

 بگو: در (روى) زمین بگردید، سپس بنگرید که عاقبت تکذیب‏کنندگان چگونه بوده است 

--------- 

 وَیَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّمَاء عَلَیْکُم مِّدْرَارًا وَیَزِدْکُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِکُمْ وَلاَ تَتَوَلَّوْاْ مُجْرِمِینَ (هود: ۵۲)

 
«و اى قوم من، از پروردگارتان آمرزش بخواهید، سپس به درگاه او توبه کنید [تا] از آسمان بر شما بارش فراوان فرستد و نیرویى بر نیروى شما بیفزاید، و تبهکارانه روى بر مگردانید.»  
----------- 
وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَى اللّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ (التوبه:۱۰۵) 
و بگو: «[هر کارى مى‏خواهید] بکنید، که به زودى خدا و پیامبر او و مؤمنان در کردار شما خواهند نگریست، و به زودى به سوى داناى نهان و آشکار بازگردانیده مى‏شوید پس شما را به آنچه انجام مى‏دادید آگاه خواهد کرد.»

 

۲۰- تداوم در کنش مفید

۱- استمرار در انجام عمل صالح 

۲- استمرار در اطاعت و فرمانبرداری از خداوند متعال 

مهمتر از عبادت استمرار آن است.  

تداوم بر بندگى حق، سبب پیدا شدن یقین است.  

   

وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ (الحجر:۹۹)

و پروردگارت را عبادت کن تا برایت یقین فرا رسد.

 ۳- اعتکاف در ماه مبارک رمضان برای مداومت در فرمانبرداری از خداوند است. 

۴- استمرار بر گفتن  و یا پخش اذان از مساجد باعث تداوم و استمرار در ادای نماز  سر وقت می شود. 

۵ - روح بشر تا ابد استمرار خواهد داشت: 

زَعَمَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَن لَّن یُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّی لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرٌ (التغابن:۷) 

کسانى که کفر ورزیدند، پنداشتند که هرگز برانگیخته نخواهند شد. بگو: «آرى، سوگند به پروردگارم، حتماً برانگیخته خواهید شد، سپس شما را به [حقیقت‏] آنچه کرده‏اید قطعاً واقف خواهند ساخت، و این بر خدا آسان است.»  
۶- نظام وقف کردن در اسلام : وقف کردن یک مکان نظیر مسجد- مدرسه - بیمارستان و .. بعنوان باقیات صالحات

۷- صدقه جاری :  صدقه جاری به اعمالی گفته می شود که پس از مرگ نیز انسان از نتایج آن  اجر و حسنه و پاداش اخروی می برد. مانند: مشارکت در ساخت مسجد- کتاب ها و تحقیقاتی که فرد پس از مرک از خود جای گذاشته و داشتن فرزندان صالح.

 ۸- نمازهای پنج گانه در روز برای استمرار ارتباط انسان با خدای عزوجل است.

۱۱- حفاظت پیشاپیش

یکی از عبارت هایی که در قرآن کریم آمده است و برای آن حدی مشخص نشده است، «ذکرالله» است: «یا ایهاالذین ءامنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا را یاد کنید، یادی بسیار.» (احزاب:۴۱)

یاد خدا، تأثیر به سزایی در آرامش دلها دارد. قرآن کریم، ذکر خدا را به عنوان برترین داروی آرام بخش قلب ها معرفی می نماید و قلب مؤمنان را بدلیل ذکر نام خداوند، سرشار از آرامش ملکوتی می داند و می فرماید: «الذین ءامنوا و تطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن القلوب؛ آنان که ایمان آورده اند و دلهایشان به یاد خدا آرامش می یابد. آگاه باشید که دلها به یاد خدا آرامش می یابد.» (رعد:۲۸)

کسی که دلش را محل یاد خدا قرار می دهد، همه اضطرابها و نگرانی هایش از بین می رود، به صفا و آرامشی درونی می رسد و هیچ وحشتی از غیر خدا ندارد. 

--------- 

 

وَقَالَ یَا بَنِیَّ لاَ تَدْخُلُواْ مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُواْ مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ وَمَا أُغْنِی عَنکُم مِّنَ اللّهِ مِن شَیْءٍ إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَعَلَیْهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ (یوسف:۶۷) 

  • ترجمه مشکینی 
  •  و (در بدرقه آنها) گفت: اى پسران من، همگى از یک در (از دروازه‏هاى شهر یا دربار عزیز) وارد نشوید و از درهاى متفرق وارد شوید (تا مورد حسد حسودان یا خطر بد چشمان یا سوء ظن درباریان قرار نگیرید) و من هرگز از شما چیزى را که از سوى خداست دفع نتوانم کرد فرمان نافذ و حکومت (بر جهان هستى) جز براى خدا نیست، بر او توکل کردم و توکل کنندگان باید تنها بر او توکل کنند